Dermatoskopia

Dermatoskopia to badanie znamion (m.in. znamion barwnikowych, czyli pieprzyków) pod powiększeniem, przy użyciu specjalnego sprzętu — dermatoskopu.

Dzięki dużej dokładności możliwe jest określenie z dużym prawdopodobieństwem ich łagodnego lub złośliwego charakteru.

Jest to metoda badania, która charakteryzuje się wysoką wiarygodnością, a przy tym całkowitą bezbolesnością i bezpieczeństwem, co jest związane z jej nieinwazyjnym charakterem.

Badanie dermoskopowe może być wykorzystywane również w diagnostyce różnicowej zmian naczyniowych, takich jak naczyniak włośniczkowy czy ziarniniak naczyniowy, których obraz kliniczny nasuwa podejrzenie czerniaka.

Badanie dermatoskopowe jest badaniem całkowicie bezinwazyjnym, nie wymaga żadnej interwencji chirurgicznej i przebiega bez naruszenia ciągłości powłok.

Lekarz przykłada aparat (dermatoskop) do skóry. Wcześniej jednak pokrywa okulary specjalnym olejkiem zmniejszającym rozpraszanie i odbijanie światła.
Posiada ono kilku lub kilkunastokrotne powiększenie, a wbudowane oświetlenie boczne (oświetlające oglądaną powierzchnię), pozwala uzyskać “trójwymiarowy obraz” skóry (uwidacznia głębsze struktury oglądanej zmiany).

Dermatoskopię przeprowadza się w każdym przypadku podejrzenia czerniaka skóry. Powinno przeprowadzać się ją również profilaktycznie, przynajmniej raz w roku podczas jesieni lub zimy, kiedy znamiona nie są bezpośrednio narażone na promieniowanie słoneczne.

Do lekarza dermatologa należy się zgłosić w każdym przypadku, gdy ze skórą dzieje się coś niepokojącego. Każde powiększenie lub zmniejszenie znamienia (pieprzyka, przebarwienia), szybkie powstanie wielu znamion albo zmiana koloru znamienia czy krwawienie z niego jest bezwzględnym wskazaniem do wykonania dermatoskopii.

• niepokojące zmiany w obrębie istniejącego znamienia (gdy zmiana się powiększa, -pogrubia, zaczerwienia lub gdy barwa staje się bardziej intensywna),
• konieczność monitorowania zdiagnozowanych nowotworów skóry,
• obciążenie rodzinne (gdy krewni chorowali na raka skóry),
• dla osób z nieokreślonymi zmianami skórnymi wymagającymi diagnostyki,
• dziwne zmiany długo się utrzymujące na skórze (guzki, strupki, nadżerki, plamki, przebarwienia, zmiany na paznokciach).

W czasie badania dermatoskopowego ocenia się również tak zwane cechy ABCDE.

• A – Asymetry. Cecha ta służy do oceny całościowego kształtu zmiany. Im bardziej jest on nieregularny i niesymetryczne, tym większe budzi podejrzenie co do potencjalnego złośliwego charakteru zmiany.
• B – Borders. Polega na ocenie brzegów zmiany, ich kształtu i wyraźności odgraniczenia od skóry niezmienionej. Im bardziej są nieregularne, poszarpane i im mniej wyraźnie odgraniczone od otoczenia, tym większe ryzyko złośliwego charakteru ocenianej zmiany.
• C – Colour. Ta cecha określa nie tylko samo zabarwienie zmiany, ale także regularność i równomierność rozmieszczenia barwnika w znamieniu. Im większa nierównomierność i nieregularność, tym większe prawdopodobieństwo potencjalnej złośliwości.
• D – Diameter. W tym punkcie oceniana jest wielkość zmiany, ale także jej ewolucja i dynamika. Za podejrzane uważa się zmiany, których średnica przekracza 5 mm oraz te, które charakteryzują się postępującym wzrostem.
• E – Elevation. Ta cecha określa wypukłość ocenianej zmiany oraz jej powierzchnię. Im bardziej jest ona nieregularna i nierównomierna, tym większe potencjalne ryzyko złośliwego charakteru zmiany.